Tyler Modeli ürüne ve sürece ağırlık veren bir program geliştirme modelidir ve Tyler Modeline göre eğitim öğrencilerde davranış değişikliği oluşturma sürecidir.
Tyler Modelinde üç kaynak mevcuttur ve bu kaynaklara göre dikkat edilecek hususlar şunlardır;
Birey ; öğrencilerin ihtiyaçları iyi belirlenmeli
Toplum ; toplumun ihtiyaçları iyi belirlenmeli
ÖğrenciKonu Alanı ; öğretilecek bilgi ve becerilerin doğası ve yapısı belirlenmelidir.
Tyler Modelinde belirlenen genel amaçlar eğitim felsefesi ve eğitim psikolojisinden geçirilir ; kesinleşmiş öğretim amaçları, öğrenme yaşantılarının seçimi, öğrenme yaşantılarının düzenlenmesi, öğrenme yaşantılarının yönlendirilmesi, öğrenme yaşantılarının değerlendirilmesidir.
Tyler Modelinde öğrenmenin, çevredeki olay ve durumlara anlam verme sonucunda oluştuğuna ve bunun için bütün zihinsel araçların kullanıldığına inanılmaktadır.
Tyler Modelinin kurucusu Ralph Tyler’ın Tyler Modeli hakkında öne sürdüğü ilkeler;
1 . Süreklilik İlkesi ; öğrenme yaşantılarını düzenlerken aşamalı tekrara yer verilmelidir.
2 .Sıralama İlkesi ; eğitim programlarında öğrenme yaşantılarının düzenlenmesi sıralı bir gelişim içermektedir.
3 .Bütünleştirme İlkesi ; eğitim programlarında yer alan öğrenme yaşantıları diğer öğelerle ilişkili olmalıdır.
Tyler Modeli ;Ø Okul merkezlidir.
Ø İlerlemecilik temel felsefesini benimser.
Ø Tümdengelim yönteminden faydalanır.
Hedefe Dayalı Değerlendirme Modeli :
Bu modelde Ralph Tyler tarafından geliştirilmiştir. Bu modelin temelini eğitim hedefleri oluşturmaktadır. Bu modelde önce hangi hedeflere ulaşılmak istendiği belirlenir ve daha sonra ulaşılamayan hedeflere neden ulaşılamadığını belirleyebilmek için hedef ve öğrenme yaşantılarına bakılır.
Hedeflerin değerlendirilmesinde, ulaşılamayan hedefler nelerdir? Bu hedefler programın hizmet ettiği gruba uygun mu? gibi sorulara yanıt aranır. Ulaşılamayacağına karar verilen hedefler değiştirilir ya da programdan çıkartılır.
Hedefe dayalı değerlendirme modelinin aşamaları;
1 . Program hedefleri belirlenir.
2 . Hedefler kazandırılmak istenen özelliğe göre sınıflandırılır.
3 . Hedefler davranış cinsinden ifade edilir.
4 . Hedefe ulaşılıp ulaşılamayacağına dair durumun saptanması.
5 . Ölçme tekniklerini geliştirme ya da seçme.
6 . Öğrencilerin davranış yeterlilikleriyle ilgili veriyi toplama
7 . Elde edilen verilerle belirlenen hedefleri karşılaştırma.
Tyler, değerlendirme sürecinde öğrenci davranışlarının öğretimin başında ve sonunda olmak üzere en az iki kez ölçülerek hedeflere ulaşma derecesini tayin etmek gerektiğini savunmuştur. Ayrıca kalıcılığı kontrol etmek için de programın bitiminden belli bir süre sonra da davranışların izleme çalışması ile değerlendirilmesinin önemi üzerinde durulmuştur.
Birçok eğitimci Tyler’ın görüşlerine katılmamıştır. Örneğin Klibard, bireyle tanışmadan, özelliklerini bilmeden, ihtiyaçlarını dikkate almadan eğitim hedeflerinin belirlenemeyeceğini savunmuştur. Bu yüzden eğitim hedefleri, öğrenme yaşantıları eğitim sürecinin başında değil, eğitim sürecinin içinde belirlenmelidir.
Tyler Modelinde öğrencilere kazandırılmak istenen bilgi, beceri, tutum ve alışkanlıkların gözlenememesi Tyler Modelinin bir diğer eksiğidir.
Tyler Modelindeki eksiklikler göz önünde bulundurularak Tyler Modeli birçok eğitim bilimci tarafından yeniden ele alınmıştır ve Tyler Modelinde bir çok değişiklik yapılmıştır fakat özünde bir değişikliğe uğratılmamıştır.
Taba Modeli: Taba modelinde tümevarım yaklaşımı benimsenmektedir ve bu model sekiz aşamada program geliştirme çalışmalarının yapılması önermektedir.
Taba – Tyler Program Geliştirme Modeli : Bu model Taba – Tyler modellerinin ortak yönlerini ele alarak oluşturulmuştur. Bu modelde önce ihtiyaçlar belirlenir sonra amaçlar belirlenir, içerik seçilir ve düzenlenir. Daha sonra öğrenme yaşantıları belirlenir, öğrenme yaşantıları düzenlenir değerlendirme yapıldıktan sonra; sonucun yeterli olup olmadığı sorusuna cevap bulunur. Cevap olumlu ise sonuca ulaşılır fakat cevap olumsuz ise yeniden amaç saptanır ve aynı işlemler yeniden yapılır.
TÜRKİYE’DEKİ YAYGIN PROGRAM MODELLERİ (Tyler Modeli)
Türk eğitim sisteminle en çok başvurulan program modeli Taba – Tyler modelidir ve Türkiye’deki eğitimcilere göre sürecin merkezinde öğrenci olmalıdır. Değerlendirme ise girişte, süreçte ve çıkışta yapılmalıdır ki hatırlayacak olursak Tyler modelinde en az iki değerlendirme olması gerektiğinden bahsetmiştik.
MEB Program Geliştirme Modeli :
Program Çerçevesi
Amaç – Süreç
Komisyonlarca ihtiyaçların belirlenmesi
Konu başlıkları ve Hedefler
Öğretim Stratejileri
Ünite Planları
Ders Kitapları ve Materyaller
Hizmet İçi Eğitim Düzeltme
Programın genele uygulanması
Değerlendirme ve Tekrar
MEB tarafından yürütülen bu programa baktığımızda Taba – Tyler Modelinin program geliştirmede kullanılmak istediği anlaşılıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder